Türkiye’de ilk böbrek naklinin 50. yılı Uluslararası Mesot Kongresi ile kutlanıyor
- 6/11/2025
- Köşe Yazıları
PROF. DR. MEHMET HABERAL’IN 50’NCİ GURUR YILI...
Türkiye’de ilk böbrek naklinin 50. yılı Uluslararası Mesot Kongresi ile kutlanıyor
Ortadoğu Organ Nakli Derneği’nin (MESOT) 19. Kongresi, Prof. Dr. Mehmet Haberal’ın öncülüğünde ve ev sahipliğinde 4–7 Kasım 2025 tarihleri arasında Ankara ve Kızılcahamam’da düzenleniyor.
Kongre programı, 3 Kasım Pazartesi sabahı Prof. Dr. Mehmet Haberal’ın Anıtkabir ziyareti ve Anıtkabir Özel Defteri’ne yazdığı mesaj ile başladı. Haberal, ardından Bilkent Üniversitesi’nin kurucusu Prof.Dr. İhsan Doğramacı’nın kabrini ziyaret etti.
- 35 ülkeden 300 civarında bilim insanı Ankara’da buluştu
Kongreye 35 ülkeden 300’e yakın bilim insanı katıldı. Açılış töreni, 4 Kasım Salı günü saat 18.00’de, Sağlık Bakanı Prof. Dr. Kemal Memişoğlu’nun katılımıyla Başkent Üniversitesi İhsan Doğramacı Salonu’nda gerçekleştirildi. Bilimsel oturumlar ise Kızılcahamam Patalya Oteli’nde devam ediyor.
- Türkiye’de organ naklinin 50. yılı
Bu yılki kongre, Türkiye’de organ naklinin başlamasının 50. yıldönümüne denk geliyor.
3 Kasım 1975’te, genç bir cerrah olan Prof. Dr. Mehmet Haberal, ekibiyle birlikte Hacettepe Üniversitesi’nde anne Mürüvet Çalışkan’dan aldığı böbreği, 12 yaşındaki oğlu Bahtiyar’a naklederek Türkiye’deki ilk canlıdan organ naklini gerçekleştirdi.
O gün sadece bir böbrek nakledilmedi; Türkiye’de milyonlarca hastaya umut olacak bir tıbbi devrim gerçekleşti.
Açılış, Başkent Üniversitesi İhsan Doğramacı Salonu’nda gerçekleştirildi.
- Bir hekimin 50 yıllık yolculuğu
Prof. Dr. Mehmet Haberal, sadece bir cerrah değil; aynı zamanda bilimin, insanlık onurunun ve toplumsal sorumluluğun öncü ismi olarak anılıyor. Çorak bir arazide kurduğu Başkent Üniversitesi, bugün 6 milyon ağaçlı kampüsü ve 50 bin nüfusuyla Türkiye’nin örnek eğitim kurumlarından biri haline geldi.
Haberal, Dünya Organ Nakli Derneği’nin (TTS) 2018–2020 Dönemi Başkanlığını, Uluslararası Yanık Derneği’nin 2006–2008 Başkanlığını yaptı. Türkiye Organ Nakli Derneği ve Orta Doğu Organ Nakli Derneği gibi birçok bilimsel kurumun kurucusu ve yöneticisi oldu. Böylece dünya tıp tarihinde yerini; “yön ve ilham veren isimlerden biri olarak” aldı.
- Tarihe geçen yasalar ve ilkler
Haberal’ın girişimiyle 1979 yılında yürürlüğe giren 2238 sayılı “Organ ve Doku Nakli Yasası”, bugün hâlâ dünyanın en çağdaş düzenlemeleri arasında sayılıyor. Bu yasa sayesinde kadavradan organ bağışı yasal zemine kavuştu. Böylece organ ticareti ve organ mafyasının faaliyeti önlendi.
- Haberal’ın öncülüğünde Türkiye’de birçok “ilk” yaşandı:
- 10 Ekim 1978: Böbrek saklamada soğuk iskemi süresi 12 saatten 100 saate çıkarılarak kıtalar arası nakillerin önü açıldı.
- 8 Aralık 1988: Bölgedeki ilk kadavradan karaciğer nakli gerçekleştirildi.
- 1990: Avrupa’da ilk pediatrik karaciğer nakli başarıyla yapıldı.
Bugün Türkiye, canlı vericiden yapılan nakillerde dünyanın lider ülkelerinden biri konumuna ulaştı.
- Uluslararası başarılar ve onurlar
Prof. Dr. Mehmet Haberal, 2024 yılında Dünya Organ Nakli Derneği’nin 30. Uluslararası Kongresi’ni İstanbul’a getirerek Türkiye Tıp Tarihi’nde bir ilke daha imza attı. Aynı kongrede, organ nakli alanının en prestijli ödülü olan “Medawar Ödülü”ne layık görüldü.
Haberal’a ayrıca Yunanistan Akademisi tarafından, 2400 yıllık tarihinde ilk kez bir yabancıya verilen “Yüksek Şeref Ödülü” takdim edildi. Haberal, ödül töreninde yaptığı konuşmada, “Bugün burada olmamı modern Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Büyük Önder Atatürk’e borçluyum” diyerek iki ülke arasında dostluk ve bilimin ortak diline vurgu yaptı.
Haberal, ayrıca Mısır’da “Yaşam Boyu Başarı Ödülü”ne layık görülen ilk bilim insanı oldu.
- Haberal, bir ekol ve öncü
Dünya bilim çevreleri, Prof. Dr. Mehmet Haberal’ı yalnızca bir cerrah değil, bir “ekol” olarak tanımlıyor. Organ nakli alanında yetiştirdiği yüzlerce hekim, kurduğu eğitim kurumları ve öncülük ettiği yasalar, Türkiye’yi bu alanda küresel bir referans noktası haline getirmiş bulunuyor.
Ortadoğu Organ Nakli Derneği-MESOT’un kongresi yarın akşam sona erecek.